Itsy bitsy teenie weenie yellow polka dot bikini
Pogoda za oknem przestaje nastrajać optymistycznie (leje prawie bezustannie od tygodnia), więc zajmijmy się może tematem związanym z ciepłym morzem, czyli... kostiumami kąpielowymi. Popularny dwuczęściowy kostium kąpielowy to bikini. Wymyślony został przez francuskiego projektanta Louisa Rearda, a jego nazwa pochodzi od atolu Bikini. Wyraz ten został przejęty przez język angielski, który chętnie wchłania słowa z innych języków (zapożyczenia). Bardzo ciekawe jest to, że w angielskim zapożyczenia (i nie tylko) zaczynają niejako "żyć" własnym życiem i często służą za podstawę kolejnych wyrazów. Tak też stało się z bikini.
Wyraz ten posłużył jako podstawa do tworzenia takich określeń jak tankini, monokini, seekini, czy camikini. Każdy z tych wyrazów powstał ze złożenia jakiegoś przedrostka lub rzeczownika z wyrazem bikini.
tank (top) + bikini = tankini
przedrostek mono + bikini = monokini
see + bikini = seekini
camisole (top) + bikini = camikini
Jak widać, wyłania się tutaj pewien schemat, który można prostymi słowami przedstawić tak: weź wyraz związany z ubraniem; upitol kawałek, jeśli jest zbyt długi lub składa się z dwóch elementów; odetnij "bi" lub częściej "bik" od bikini; sklej. Możemy też powiedzieć w bardziej naukowy sposób, że obserwujemy tutaj mechanizm słowotwórczy, który określa się mianem "blending", a jego rezulatatem są tzw. "morphological blends", czyli kontaminacje.
Najczęściej kontaminacje są tworami jednorazowymi, co możemy zaobserwować w takich zlepkach jak smog (smoke + fog) czy brunch (breakfast + lunch). W przypadku bikini dzieje się jednak inaczej – cząstka "-ini" zaczyna się zachowywać jak "sufix", czyli przyrostek. Nie napotkamy jej jednak w wykazie afiksów, ani nie będzie zaznaczona w słownikach jako taka, gdyż jest zbyt nowa, a jej działanie zdaje się być ograniczone. Jeśli jednak cząstka "-ini" ustabilizuje się, być może będzie morfemem słowotwórczym o znaczeniu "wchodzący w skład kostiumu kąpielowego".
Produktywność "-ini" jest zachowana, gdyż niejaki Borat spopularyzował tzw. mankini (man + bikini), czyli zabawny kostium kąpielowy dla mężczyzn. Dla muzułmanek zostało zaś zaprojektowane burquini (burqa + bikini), które idzie niejako w odwrotną stronę niż typowe bikini, gdyż jego zadaniem jest jak najwięcej zakrywać, a nie pokazywać.
W języku angielskim jest zresztą więcej takich cząstek, które niby jeszcze są fragmentami wyrazów, ale zmierzają już w stronę osiągnięcia statusu przyrostka (choćby takiego o ograniczonej łączliwości). Laurie Bauer, wielki autorytet w dziedzinie słowotwórstwa, określa takie wyrazy mianem "splinters".
Żeby jakoś zbić ten ponury nastrój, piosenka o bikini z podtytułu – tutaj.
Kim jest profesor Laurie Bauer i czym się zajmuje – tutaj
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz